Carsten Niebuhr ten, który w duńskiej ekspedycji do Arabii Felix jest odpowiedzialny za sporządzanie map dociera po wielu przygodach i tragicznych wydarzeniach dociera do Persepolis i sporządza kopie pisma klinowego tak oddając się tej pracy, że stracił na moment wzrok.

Pismo klinowe, które kopiował w ruinach, było wyryte najczęściej tak wysoko na ścianach, że mógł je wyraźnie widziec tylko przy bocznym oświetleniu słonecznym. W 1765 roku nikt nie nosił jeszcze ciemnych okularów. Gładki marmur ostro odbijał promienie, które raziły oczy badacza. Niebuhr pracował mimo bólu, co miało poważne konsekwencje. Pewnego ranka po obudzeniu stwierdził, że nic nie widzi. Cały dzień leżał oślepiony w łóżku. Gdy następnego dnia odzyskał wzrok, powrócił do ruin. Słońce jarzyło się na ścianach i białym papierze. Niebuhr rozpoczął pracę w miejscu, w którym ją przerwał.

Zdaniem autora książki praca Niebuhra miała duże znaczenie dla ocyfowania pisma klinowego.

Żadna z prac wykonanych przez Niebuhra w czasie jego długiej podróży niekosztowała go tak wiele jak te białe arkusze papieru, na których starannie wykaligrafował setki niezrozumiałych znaków. Rezultaty warte były trudu. Dzięki tym tablicą pierwsza duńska ekspedycja zdobyła uznanie, które do dziś nie utraciło znaczenia.

Ani kopie pisma klinowego wykonane przez Kampfera i Chardina, ani narysowane przez Pietro della Valle w Persepolis nie były wystarczająco dokładne, aby umożliwić współczesnym filologom próby odcyfrowania nieznanego alfabetu. Niebuhr pierwszy potrafił oddzielić od siebie poszczególne znaki; potrafił zestawić alfabet złożony z czerdziestu dwóch różnych liter. Stwierdził, że prawie we wszystkich wypadkach biegły równolegle trzy kolumny pisma klinowego i że każda z dalszych zawierała zawsze więcej symboli niż pierwsza. Starannie uporządkował swe tablice, ale w tym czasie ani on, ani nikt inny nie potrafił ich odczytać.

Pierwszy na arenę wystąpił duński biskup Munter. Wybitny i niezwykle pracowity uczony urodził się w tym samym roku, w którym duńska ekspedycja opuściła Kopenhagę, i stał się wielkim wielbicielem Niebuhra. Przestudiował jego materiały i doszedł do następujących wniosków: dwie ostatnie kolumny muszą zawierać ten sam tekst co pierwsza, to zaś, że pierwsza ma mniej znaków, wskazuje, że jest prawdopodobnie napisana w języku staroperskim. Odizlolował następnie we wszystkich trzech kolumnach powtarzające się grupy znaków klinowych, które jak sądził, znaczą "król".

Pierwszy na arenę krok został zrobiony. Wiedziano już, gdzie szukać w tekście imion królewskich, a ponieważ wiele z nich było z góry wiadomych, następaca Muntera, niemiecki filolog i orientalista, Grotefend, miał znacznie łatwiejsze zadanie. Doszedł szybko do wniosku, że inskrypcje Niebuhra sławią dwóch królów, ojca i syna. Dokonując kolejnych próby wykrył, że znaki występujące w obu imionach potwierdzają założenie, iż chodzi o Dariusza I i Kserksesa. W 1802 roku Grotefend rozszyfrował symbole z których składały się oba imiona.

Gdy zrobion krok naprzód, pojawił się człowiek w siedmiomilowych butach: Rasmus Kristian Rask, który poszedł własną drogą. Ulepiony był z podobnej jak Niebuhr gliny - różnili się tylko talentem. Zwiedził Wschód, sam obejrzał pismo klinowe w Persji i wrzędzie indziej. Nie rozwiązywał zagadek, nie układa łamigłówek z imion królewski, gdyż był filologiem - znawcą gramatyki. W 1826 roku opublikował po duńsku dysertację pod tytułem "Om Zendsprogrets og Zendavestas Aelde og Aeghted (O wieku i autentyczności języków Zend i Zend-Avesta). Wskazał na staroperskich kilumnach Niebuhra wszystkie miejsca, w których znajdował się dopełniacz liczby mnogiej, i udowodnił, że występuje wszędzie końcówka "anam". Trafił w ten sposób na ślad dwóch ważnych liter "m" i "n", których nie udało się dotąd zidentyfikować innym uczonym. Dopełniać liczby mogiej stał się odkryciem epokowym. Tajemnica pisma klinowego została rozwiązana. Dwóch ludzi pochodzących z tego samego małego kraju przywróciło ludzkości jeden z jej najstarszych języków.

Autorem książki skąd spisałem te cytaty to też Duńczyk.

Może to jakieś skrzywienie ale cały czas jak Niebuhr sporządza mapy mam w głowie, że to jest jego główna misja w ekspedycji. Robi to wielkim zaangażowaniem. Niebuhr też miał zadatki na szpiega. W penym momencie kiedy podróżówał już sam przyjął nawet imię Abdullah.

Przez sześć miesięcy mieszkał, mówił i jadał jak Arab wśród Arabów.

Oprócz map Niebuhr studiował także handel w każdym miejscu.

---

tagi: persepolis  pismo kilinowe  carsten niebuhr 

	Janusz-Tryk
	23 maja 2021 10:19

4     967    9 zaloguj sie by polubić