Życie jest piękne - był taki film z Roberto Benigni. Wydawałoby się, że to karkołomny pomysł, żeby rzucić trochę światła do tematu holokaustu. Jednak okazało się, że można tę historię opowiedzieć inaczej.

Niedawno Coryllus napisał tekst o Witoldzie Pileckim. Sam nie wiem dlaczego, zacząłem szukać po przeczytaniu tego tekstu Raportu Witolda. Okazało się, że jest dostępny nawet w formie audiobooka. Nawet na you tube jest ten audiobook. Nielicząc pierwszego odcinka następne mają średnio po 15 tysięcy odsłon. To raczej niedużo.

Włączyłem audiobooka bez przekonania, tak żeby sprawdzić co tam jest. Po kilku mintuach opowieść Pileckiego całkowicie mnie pochłonęła. W sumie to był szok. Sądząc po tytule (raport) spodziewałem się jakiś suchych danych jak w raporcie wojskowym (którego też nigdy nie czytałem więc to także moje wyobrażenia). Okazuje się, że to jest bardzo ciekawie opowiedziana historia. Kolejny przykład niezawodowego pisarza, który zawodowców dystansuje o kilka okrążeń.

Czekałem też czy Pilecki będzie wspominał o ojcu Maksymilanie Kolbe. Okazuje się, że jest wzmianka o księdzu, który poświęcił życie za innego więźnia. Jednak nie wymienia z imienia i nazwiska księdza, co mi się wydaje trochę dziwne. Pilecki pisze, że w późniejszym okresie księża zostawali zwalniani z obozu (na mocy porozumień III Rzeszy z Watykanem). W pierwszym okresie jednak byli szczególnie narażeni na szybką śmierć. Pozwolę sobie na taką refleksję, że być może ojciec Maksymilian był świadomy tego, że jego szanse na przeżycie w tym obozie, w tamtym czasie, są bardzo małe, więc mogła to być kalkukacja (ja i tak niedługo umrę a mogę uratować osobę na którą czeka rodzina). Pamiętam jak w filmie o ojcu Kolbe ten człowkiek, którego on uratował był jakby napiętnowany. Że przez niego umarł bardziej wartościowy człowiek. U Pileckiego tego nie ma. Jest szacunek dla księdza, za taką heroiczną decyzję. Żeby było jasne to nie jest najważniejsze w Raporcie Pileckiego, ale nasunęły mi się takie refleksje.

Pilecki od początku pisze, że Oświęcim miał za zadanie wykańczać więźniów. Wszystko było temu podporządkowane, aby więzień stracił siły i sobie umarł. Żeby przeżyć trzeba było mieć trochę szczęścia, trochę sprytu, znajomości. Trzeba było znaleźć pracę pod dachem, tak jak Pilecki, w stolarnii, a później w paczkarni. Jeśli pracowało się pod gołym niebem, to było się skazanym na szybką śmierć. Przy okazji paczkarni. Okazuje się, że zasady w obozie ewoluowały. W późniejszym czasie więźniowie mogli otrzymywać paczki z zewnątrz. I przy obsłudze tych paczek pracował Pilecki. Ktoś mógłby się zastanawiać, ja się zastanawiałem, jeśli za ucieczkę Niemcy rozstrzeliwali 10 więźniów, to czy Pilecki nie wahał się uciekać? Okazuje się, że odpowiedzialność zbiorowa nie była od pewnego momentu stosowana w obozie. Pilecki pisze, że wobec tego, że alianci zaczęli stosować odpowiedzilność zbiorową wobec jeńców niemieckich to Niemcy się z tego wycofali.

Uderzyło mnie w tym raporcie perfidia Niemców. O to, że dbali zawsze o pozory. Sytuacja w obozie była tak zaarażnowana, że to nie Niemcy zabijali ale więźniowie się sami wykańczali. Perfidia sięga jednak zenitu, gdy Pilecki pisze o tym, jak Żydzi dostawali "dobre posady" po przyjeździe do obozu, nastęnie pisali do rodzin w całej Europie, że w Oświęcimiu nawet nie jest tak źle. Następnie szły transporty z całej Europy w ten sposób urobionych Żydów. A ci co słali listy w szybkim czasie jak to pisze Pilecki wychodzili "dymem przez komin krematorium".

Dużym nadużyciem wydaje mi się zarzucanie Pileckiemu, że nie martwił się o los Żydów i leżało mu na sercu tylko dobro Polaków. Raport pokazuje do jakiego barbarzyństwa posuwali się Niemcy wobec wszystkich więźniów. Brutalnie też traktowali stażników. Jest jeden przykład Niemca który zżył się z więźniami i przez niechęć innego Niemca wylądował w bunkrze. A my mamy się teraz pokłócić o to jaki stosunek miał Pilecki do Żydów? Jest to niepojęte.

Pilecki pięknie pisze o podziałach sceny politycznej w Polsce. W obozie znaleźli się i politycy z prawicy i z lewicy. Jest taki świetny fragment gdy Pilecki pisze, że trzeba było zamnkąć tych polityków razem do obozu, żeby mogli znaleźć ze sobą wspólny język.

Dużo jest w tym pamiętniku (lepiej pasuje do treści niż raport) o koleżeństwie. Koleżeństwo jest możliwe jak się okazuje w tak trudnych warunkach.

Pilecki pisał również o przypadkach zwonień z obozu "po znajomości". Zatem nie koniecznie ktoś musiał donosić jeśli został zwolniony z obozu (wszyscy wiemy o kim mowa).

---

tagi: oświęcim  witold pilecki  raport witolda 

	Janusz-Tryk
	6 marca 2021 12:53

9     1668    11 zaloguj sie by polubić